In het kort

  • Als je COPD hebt, adem je minder lucht in en uit. Bij inspanning raak je snel kortademig
  • COPD is niet te genezen. Door te stoppen met roken en voldoende te bewegen, kun je wel zorgen dat de ziekte niet of minder snel erger wordt
  • Door COPD kun je in een negatieve spiraal terechtkomen. Van bewegen word je kortademig. Dat is niet prettig, dus ga je inspanning vermijden. Daardoor nemen de klachten toe
  • Fysiotherapie kan helpen om deze negatieve spiraal te doorbreken
  • Fysiotherapie bij COPD wordt in veel gevallenvergoed uit de basisverzekering.

(ligt aan hoe zwaar de aandoening COPD is en dat word aan geduid met gold 1,2,3,4)

 

WAT KAN DE FYSIOTHERAPEUT VOOR JE BETEKENEN?

De fysiotherapeut wil eerst meer weten over jou en je klachten. Hoe actief ben je in het dagelijks leven, hoe is het gesteld met je algehele conditie en je spierkracht en wat is jouw manier van ademhalen en hoesten? Om hier achter te komen, doet de fysiotherapeut een lichamelijk onderzoek en stelt je een aantal vragen. Vaak wordt bij dit onderzoek ook gebruikgemaakt van een conditietest, een stappenteller en/of een vragenlijst om te kijken hoeveel last je van je ziekte hebt. Na het onderzoek maak je samen een behandelplan. Voor de behandeling begint, kan het zijn dat je een fietstest bij een longarts moet doen om te kijken hoe je veilig en effectief kunt trainen.

De fysiotherapiebehandeling kan bestaan uit

  • het trainen van de conditie en spierkracht;
  • oefeningen die helpen om in het dagelijks leven actiever te worden, en/of;
  • oefeningen om beter te kunnen ademhalen.

De fysiotherapeut leert je om tijdens én na de therapie actiever te zijn en te blijven. Als de behandeling klaar is, bekijk je twee of drie keer per jaar (of na een longaanval) samen met de fysiotherapeut hoe het gaat. Als het nodig is, wordt de behandeling tijdelijk hervat. De therapie wordt alleen blijvend voortgezet als het je echt niet lukt om zelfstandig actief genoeg te zijn. Dit noemen we een onderhoudsbehandeling.

MEER OVER COPD

Wat is COPD?

COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) is een chronische longziekte. Chronisch betekent dat het niet meer over gaat. In Nederland hebben ruim 600.000 mensen COPD. COPD komt vaak voor bij mensen die roken. Door COPD kun je het benauwd krijgen en moet je soms hoesten en slijm opgeven. De ziekte tast vooral de longen aan, maar heeft ook invloed op de rest van het lichaam. Meer informatie over COPD vind je bij op de websites van het Longfonds en Thuisarts

De klachten van COPD

Mensen met COPD kunnen last hebben van:

  • benauwdheid en kortademigheid;
  • hoesten en ophoesten van slijm;
  • vermoeidheid;
  • verslechtering van de conditie en spierkracht;
  • een veranderde gemoedstoestand, zoals depressieve gevoelens;

Als je COPD hebt kunnen je klachten plotseling erger worden. Dit noemen we een longaanval. Soms moet je dan naar het ziekenhuis. Mensen met COPD hebben een grotere kans op andere ziekten zoals hart- en vaatziekten.

De behandeling van COPD

COPD is niet te genezen. Ondanks medicatie (inhalator) houden veel mensen last van de ziekte. Doordat ze minder lucht in- en uitademen, raken ze bij inspanning snel benauwd en kortademig. Dit is erg onprettig en kan ook beangstigend zijn. Daardoor gaan ze minder goed ademen waardoor ze het nóg benauwder krijgen. Soms gaan mensen dan inspanning vermijden. Ze komen dan in een negatieve spiraal: ze zijn minder actief, waardoor hun conditie en spierkracht afnemen, waardoor ze de klachten verergeren, waardoor ze bij inspanning nóg sneller kortademig en vermoeid raken. Het doel van fysiotherapie is om deze negatieve spiraal te doorbreken. Want spieren die getraind worden, hebben minder zuurstof nodig. Hierdoor vermindert de benauwdheid.

Fysiotherapie bij COPD wordt in veel gevallen vergoed uit de basisverzekering. Je hebt hiervoor een verwijzing nodig van je huisarts of longarts. Ook zijn er maxima voor het aantal behandelingen die worden vergoed en is je eigen risico van toepassing. Als je twijfelt, kun bij de fysiotherapeut terecht voor advies.

 

Wat kun je zelf doen?

COPD wordt erger van roken. Als je nog rookt, is het dus van (levens)belang om te stoppen. Daarnaast is het essentieel om in beweging te blijven. Dit is gemakkelijker gezegd dan gedaan als je het benauwd hebt. Toch is het heel belangrijk: door dagelijks te bewegen, verergert de ziekte minder snel. Wat kan helpen, is meedoen aan een beweeggroep voor longpatiënten om samen te bewegen zoals zwemmen, wandelvoetbal of de nationale COPD challenge. Worden je klachten plotseling erger? Dan heb je misschien een longaanval. Neem dan zo snel mogelijk contact op met je huisarts zodat je medicatie goed ingesteld wordt.

 

Fysiotherapie bij herstel na COVID-19

In het kort

  • Ongeveer 80 procent van de COVID-19 patiënten heeft milde tot matige klachten en kan thuis herstellen. Twintig procent krijgt ernstige tot zeer ernstige klachten (zoals een ernstige longontsteking), waarbij een ziekenhuisopname nodig is
  • Het kost tijd om te herstellen van COVID-19. Zodra je je beter voelt, is het belangrijk om dagelijkse activiteiten rustig op te bouwen
  • Als je thuis herstelt, is je huisarts je eerste aanspreekpunt
  • De fysiotherapeut kan je begeleiden bij het geleidelijk weer oppakken van dagelijkse activiteiten
  • De fysiotherapeut helpt als je klachten houdt bij het bewegen en het uitvoeren van activiteiten, zoals wandelen, traplopen, fietsen of sporten

 

WAT KAN EEN FYSIOTHERAPEUT VOOR JE BETEKENEN NA COVID-19?

Als je na een COVID-19 infectie klachten houdt bij het bewegen en het uitvoeren van activiteiten kun je bij de fysiotherapeut terecht voor hulp, advies en begeleiding.

Heb je in het ziekenhuis gelegen? Dan neemt de fysiotherapeut in de weken na ontslag uit het ziekenhuis contact met je op om te bespreken hoe het met je gaat en of je last hebt van restklachten. Als je thuis hersteld bent van COVID-19 neem je, indien nodig, zelf contact op met je fysiotherapeut. Bijvoorbeeld als je klachten hebt op het gebied van vermoeidheid, benauwdheid, energie, kracht, uithoudingsvermogen of als je angstklachten hebt.

De fysiotherapeut behandelt de klachten en beperkingen waarmee je na een COVID-19 besmetting te maken kunt krijgen. Hij of zij helpt je om inzicht te krijgen in deze klachten en adviseert en begeleidt bij het verantwoord weer opbouwen van dagelijkse activiteiten. Hierbij zijn energieverdeling en het risico op overbelasting belangrijke aandachtspunten. De fysiotherapeut zorgt er op deze manier voor dat je op een verantwoorde manier werkt aan je herstel. De fysiotherapeut kijkt ook hoe het verder met je gaat. Heb je problemen op emotioneel vlak, verloopt het herstel goed en eet je (gezond) genoeg? Als het nodig is, schakelt de fysiotherapeut in overleg met de huisarts andere zorgverleners in. Het allerbelangrijkst is dat je hun verhaal op zich moet bekijken, want elke patiënt is anders.

Lees meer over COVID op thuisarts.nl

Klachten na een COVID-19 infectie

Aantal aanhoudende klachten na COVID-19:

  • Vermoeidheid
  • Sneller benauwdheid
  • Bang zijn
  • Meer hoesten
  • Slaapproblemen
  • Concentratie problemen
  • Snel overprikkeld
  • Somber zijn
  • Minder goed denken en onthouden
  • Reuk blijft weg of is anders
  • Je kan sneller last van je spieren en soms ook gewrichten hebben

 

Astma

“Weinig mensen weten dat fysiotherapie kan helpen bij astma”

Bij astma heb je last van benauwdheid, piepende ademhaling en hoesten waardoor je moeilijker kunt ademhalen. Ruim een half miljoen Nederlanders heeft last van deze chronische aandoening waarbij de een milde klachten ervaart en een ander last heeft van zwaardere klachten. Verstandig is dat je altijd de fysiotherapeut hiervoor gaat zien, omdat je er dan voor kan zorgen dat je niet zover terug valt in je activiteiten dat je niks meer kan doen wat je leuk vind. Ook dan kan de fysiotherapeut helpen, maar het is zonde dat je niet eerder goed voor je zelf zorgt.

Mensen met astma ademen moeilijker en hebben vaak last van vermoeidheid en benauwdheid. Behandeling door een fysiotherapeut kan helpen bij astma. “Mensen met astma zijn zo gewend aan de klachten en weten niet altijd dat er naast medicatie nog meer behandeling mogelijk is. Vaak krijg je al van kinds af aan de diagnose waardoor je misschien gewend bent aan benauwd zijn.

Verminderde conditie en spierkracht

De fysiotherapeut begint met een vraaggesprek om te ontdekken wat precies je klachten zijn en waar je tegenaan loopt in het dagelijks leven. Een inspanningstest en krachttest laten zien hoe je lichamelijk ervoor staat. “Met een wandeltest kijk ik hoe een patiënt scoort ten opzichte van een gezond iemand. Ook meet ik hoeveel kracht iemand heeft. Mensen met astma gaan soms ongemerkt minder doen waardoor hun conditie en spierkracht minder wordt. Je loopt en beweegt minder om klachten te vermijden. Alleen hierdoor word je steeds kwetsbaarder.”

Ademhalingstechnieken

Het hangt af van de klacht wat je gaat doen in de fysiotherapiebehandeling. De fysiotherapeut kijkt naar hoe beperkt je bent in je dagelijks leven en naar wat je nodig hebt om weer fitter en sterker te worden. Het is verstandig om te kijken of er nog meer zorgverleners betrokken moeten worden zoals een diëtist, ergotherapeut of logopedist, dit kan in overleg met de arts worden ingezet. Fysiotherapie bestaat vaak uit conditie-oefeningen voor thuis, spierkracht oefeningen die je zelf of tijdens sport kan uitvoeren en ademhalingsoefeningen. Dit hangt af van welke problemen er uit het onderzoek of vraaggesprek komen.

Het kan ook zijn dat iemand met astma klachten last heeft van (vastzittend) slijm. Er zijn ademhalingstechnieken waardoor je makkelijker slijm kunt ophoesten. Een fysiotherapiebehandeling heeft altijd als einddoel dat je zelfstandig met de tips, oefeningen en adviezen aan de slag kunt. En dat je weet wat je kunt doen, op de goede én de slechte dagen.”

Verder probeert de fysiotherapeut functioneel te trainen en dat houd in, als u moeite heeft met trap lopen en dat dat u doel is we hier op gaan trainen en daarbij hoort dan ook dus traplopen en nog andere oefeningen om het traplopen makkelijker te  gaan maken.