Mindfulness en fysiotherapie – Fysio Body & Brain

Mindfulness = de bereidheid en het vermogen, om volledig aanwezig te zijn in je leven, het te leven alsof het er echt toe doet, in het enige moment dat we hebben, namelijk dit moment. Dat je het waard bent om op deze manier in het leven te staan, en dat je het kunt. Mindfulness is meer dan alleen maar een goed idee. Het is een manier van ‘zijn’ die persoonlijke oefenen betrokkenheid vraagt en oefening om de gunstige effecten ervan te ervaren.

De juiste attitude voor het van mindfulness bevat een combinatie van twee dimensies: (a) enerzijds een krachtige commitment, vasthoudendheid en discipline, en tegelijkertijd (b) het behouden van een soort speelsheid, lichtvoetigheid in het dagelijks leven die gevoed wordt door vriendelijkheid en compassie naar jezelf.

Rust vinden in een hectische wereld

Ronddraaien in een kringetje Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat hij ‘s nachts wakker lag en tevergeefs zijn best deed het gepieker tot rust te brengen. De volgende dag slepen we ons dan als een dweil door de dag heen, en werken geradbraakt de taken en eisen af. Onderzoek van de laatste 30 jaar toont aan dat er een vorm van geluk en gemoedsrust train baar is, die zowel lichaam als geest doordringt. Dit bevordert een authentieke levenslust. Het blijkt mogelijk je stap voor stap te bevrijden uit negatieve emoties zoals angst, stress, somberheid en uitputting. Je kunt leren beter om te gaan met de tegenspoed die je onvermijdelijk tegenkomt. De valkuil in het Westen is dat we zo hard ons best doen om geluk te vinden dat we de innerlijke rust die we zoeken juist om zeep helpen.

De methode waar wij mee werken is gebaseerd op Mindfulness Based Cognitive Therapy (MBCT). MBCT werd ontwikkeld door Mark Williams, John Teasdale en Zindel Segal. Zij werden daarbij sterk beïnvloed door Mindfulness Based Stress Reduction programma van Jon Kabat-Zinn. MBCT methode bleek net zo veel effect te hebben als antidepressiva, maar er waren meer voordelen uit het onderzoek van mindfulness gekomen zoals meer levensvreugde en te voorkomen dat normale gevoelens van angst, stress en somberheid via een neerwaartse spiraal tot langer durende neerslachtigheid en uitputting leiden.

Bij de mindfulness training richten we de aandacht vaak op de ademhaling. Door het houvast aan dit lichamelijke concentratiepunt kun je meer afstand nemen tot je gedachten. Dat is prettig want deze afstand creëert ruimte om te ontdekken dat je gedachten uit eigen beweging komen en gaan, en dat jij niet je gedachten bent. Het gevecht tegen je gedachten kan daardoor geleidelijk stoppen. De afstand geeft je ook meer vrijheid om te kiezen of je erop ingaat of niet. En niet alleen gedachten, maar ook gevoelens maken geen deel uit van je diepste kern. Daar denk je nu misschien anders over, maar je zult via mindfulness training ontdekken dat normale gevoelens van stress en somberheid komen en gaan als de wolken in de lucht. Als het zo is dat negatieve gedachten en gevoelens feitelijk vanzelf komen en gaan, hoef je jezelf voor het hebben van die gedachten en gevoelens niet meer te bekritiseren. Je hoeft ze niet meer persoonlijk op te vatten. Je kunt ze met compassie voor jezelf en milde nieuwsgierigheid leren observeren. Door mindfulness training leer je op deze wijze negatieve gedachtepatronen te onderscheiden voordat je erdoor wordt meegezogen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de lijst van positieve effecten van mindfulness training tamelijk lang en divers is. Het raakt nagenoeg alle levensgebieden.

Enkele voorbeelden zijn:

meer geluk en tevredenheid
kleinere kans op somberheid en depressie
door gunstige veranderingen in de hersenen verdwijnen angst
stress
somberheid en irritatie makkelijker dan dat ze op komen zetten
betere relaties
beter geheugen
meer creativiteit
een groter reactievermogen
minder chronische stress in het lichaam (bloeddruk)
beter omgaan met pijn en ziekten
versterkt het immuunsysteem (minder verkouden)
minder huisartsbezoek
makkelijker van een verslaving af te komen.

Ten aanzien van meditatie in het algemeen bestaan er nogal wat vooroordelen. We zullen een aantal van die vooroordelen wegnemen:

Mindfulness meditatie is geen religie maar gewoon mentale training.
Kleermakerszit is niet nodig.
Op een stoel zittend in de bus of lopend op het werk kan ook.
Het is waar dat mindfulness beoefenen tijd vraagt, maar het creëert ook tijd door vermindering van gevoelens van tijdsdruk.
Meditatie kan niet mislukken. Hoe moeizaam het ook verliep, het levert altijd trainingsrendement en inzicht op.
Meditatie maakt niet passief, maar zorgt dat je de werkelijkheid helder gaat zien en daardoor juist beter kan handelen.

Het is normaal dat onze stemmingen opkomen en wegebben. Deze normale kortstondige dip in vitaliteit of emotioneel welbevinden kan echter door een negatief denkpatroon uitlopen op langdurige angst, stress, somberheid en uitputting. Je kunt echter gelukkiger en meer ’gecentreerd’ worden als je het volgende inziet:

Dat het niet zozeer je stemming is die je dwarszit, maar vooral de manier waarop je op je stemming reageert.
Dat de moeite die je doet om uit te zoeken waarom je je zo voelt en wat je daar aan kunt doen, het vaak alleen maar erger maakt. Het blijkt dat een vleugje verdriet, teleurstelling of angst gemakkelijk soortgelijke onaangename herinneringen oproepen. Of je nu wilt of niet. Ze verschijnen uit het niets. Je afvragen waarom je zo’n slecht humeur hebt, heeft dan ook geen zin. Het opkomen van een onaangename herinnering of een negatieve gedachte is niet te stoppen, maar de neerwaartse spiraal die we hierboven beschreven, is wel te voorkomen. Mindfulness training helpt je daarbij. Mindfulness zorgt namelijk dat je de eerste automatische herinnering of gedachten snel herkent. (soort uitkijk post, wordt je niet meer direct meegevoerd in een automatisch proces van reageren)

Bovendien zie je ook direct wat ze feitelijk zijn: gedachten en herinneringen. Ze zijn niet echt. Je hebt ze wel, maar ze zijn niet wie jij bent.

Het vraagt training, maar je kunt leren om rustig en gelijkmoedig het opkomen van negatieve gedachten te observeren ze even te laten voor wat ze zijn en waar te nemen hoe ze weer oplossen. Als dat beter begint te lukken kan een gevoel van geluk en rust ontstaan.

In een toestand van mindful gewaar zijn en aandachtig observeren moedigt mindfulness ons ook aan meer geduld en compassie met onszelf te hebben. Mindfulness training helpt je door vriendelijke volharding een niet-oordelende geest te ontwikkelen. Tegen de aantrekkingskracht van gedachten en gevoelens van angst, stress en somberheid. Niet alles hoeft opgelost te worden. In tegendeel zelfs. En als een oplossing dan toch gewenst is dan zorgt mindfulness dat er de tijd en ruimte is om meer onbevooroordeeld te kunnen denken en met meer vrijheid te kunnen kiezen hoe je wilt reageren.

Verder gebruiken wij in onze praktijk Mindfulness in combi met andere therapie vormen en kijken we welke therapievormen het beste bij de patiënt past en wat er nodig is. Verder zal ook alles in overleg gaan met de patiënt.